جنگ جهانی سوم در راه است؟

نوریل روبینی اعتقاد دارد که بازگشت ملی گرایی به صحنه اقتصادی و سیاسی کشورها می تواند به تهدیدی جدی برای صلح در جهان تبدیل شود.

نوریل روبینی (Nouriel Roubini)، اقتصاددانی که بحران مالی سال 2008 را پیش بینی کرده بود، نسبت به افزایش روند ملی گرایی در جهان هشدار داده است. او در یادداشتی که به تازگی انتشار یافته می نویسد: "موفقیت سیاستگذاران در سال های نخستین پس از بحران مالی جهانی سال 2008 در جلوگیری از تبدیل شدن رکود بزرگ به دومین بحران بزرگ تاریخ باعث شد که آن ها بتوانند جلوی افزایش تقاضاها برای به کار گیری سیاست های حمایتگرایانه مقاومت کنند، اما اکنون واکنش های منفی نسبت به جهانی سازی یعنی جریان آزادتر کالاها، خدمات، سرمایه، نیروی کار و تکنولوژی  افزایش یافته است. این ملی گرایی جدید، گونه های اقتصادی متفاوتی را پیشنهاد می کند که از ایجاد موانع برای تجارت خارجی، حمایت از دارایی های داخلی، واکنش نسبت به سرمایه گذاری مستقیم خارجی، سیاست هایی با هدف حمایت از کارگران و شرکت های داخلی، اقدامات ضد مهاجرتی تا سرمایه داری دولتی و ملی کردن منابع طبیعی را در بر می گیرد. دلیل چنین روندی نیز مشخص است؛ بهبود اقتصادی ضعیف کشورهای توسعه یافته فرصتی را برای رشد اجزاب پوپولیست فراهم آورده و باعث افزایش محبوبیت سیاست های حمایت گرایانه شده است چرا که بسیاری تجارت خارجی و کارگران دیگر کشورها را عامل ناکامی اقتصادی کشورشان می دانند. علاوه بر این ها باید افزایش نابرابری ثروت و درآمد را نیز در نظر گرفت تا جای تعجبی باقی نماند که چرا دشمنی نسبت به ثروتمندان و نظام های سیاسی افزایش یافته است. اکنون هم در اقتصادهای توسعه یافته مانند آمریکا و هم در اقتصادهای در حال توسعه مانند چین به نظر می رسد که سیاستمداران تنها در حال تلاش برای تامین منافع  گروهی اندک هستند."

آقای روبینی همچنین می نویسد: "اگر رشد درآمد و اشتغال در آینده ای نزدیک افزایش نیابد آنگاه احتمال اینکه قدرت در کشورهای اروپایی به دست احزاب پوپولیست بیفتد افزایش می یابد و بدتر اینکه منطقه یورو نیز ممکن است بار دیگر با خطراتی جدی مانند جدا شدن بریتانیا از اتحادیه اروپا و یا تجزیه برخی کشورها مانند اسپانیا، بریتانیا و بلژیک مواجه شود."

نوریل روبینی در ادامه به افزایش اقبال نسبت به احزاب تندرو در آمریکا مانند تی پارتی (Tea Party) اشاره می کند و می نویسد حتی در آسیا نیز ملی گرایی در میان رهبران چین، ژاپن، کره جنوبی و اخیرا هند رو به افزایش است تا جایی که ممکن است افزایش تنش ها در منطقه حتی به درگیری نظامی بیانجامد و در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا نیز بهار عربی در کشورهای مصر و لیبی در واقع به زمستان ختم شده اند، برخی کشورها درگیر جنگ داخلی هستند و به نظر می رسد که در افغانستان و پاکستان نیز دولت ها از توان کافی برای اداره کشور برخوردار نیستند.

این اقتصاددان نوشته اش در مورد وضعیت فعلی اقتصاد جهان را با یک هشدار به پایان می رساند و می نویسد: "در دهه 1930، ناکامی در جلوگیری از وقوع بحران بزرگ باعث قدرت گرفتن رژیم های مستبد در اروپا و آسیا شد و روندی را ایجاد کرد که در نهایت به جنگ جهانی دوم ختم شد و به همین خاطر بدبینی های فعلی نسبت به تجارت و جهانی سازی باید جدی گرفته شوند چرا که بنابر تجربه می توان گفت که پس از آن ها چه وقایعی در پیش است."